روند رشد و سلامت

 روند رشد و سلامت

رشد و سلامت انسان از ابتدای تشکیل سلول تخم شروع میشود و تا بزرگسالی ادامه دارد.
 بسیاری از افراد نمیدانند که مراحل رشد کودک از زمان تولد تا دوران خردسالی چگونه است و اندازه قد و وزن و زمان صحبت کردن او دقیقا به چه صورت خواهد بود.

به این دلیل فرزندشان را با کودکان دیگر در این زمینه مقایسه می کنند و این اتفاق ممکن است روی روحیه هر دو طرف تاثیرگذار باشد.

عوامل مؤثر بر رشد و تکامل کودک

 روند رشد و سلامت حت تأثیر عوامل بسیاری است که مهمترین آنها عبارت است از:
الف) صفات ارثی و ژنتیکی: عوامل ژنتیکی بر رشد و تکامل مخصوصا قد، وزن، تکامل اجتماعی، عقالنی و شخصیت مؤثرند.
ب) سن: میزان رشد در زندگی جنینی از هر زمان دیگری بیشتر است.
ج) جنسیت: جنسیت کودک در رشد و تکامل او اثر دارد. به عنوان مثال در حدود سن ده تا یازده سالگی قدو وزن دختران ناگهان افزایش مییابد. در پسران جهش رشد کمی دیرتر، یعنی در دوازده تا سیزده سالگی است.
د) تغذیه: وضعیت تغذیه ی پیش از زایمان و پس از آن بر رشد و تکامل اثر میگذارد و در واقع تأخیر رشد از نشانه های سوءتغذیه است.

هنگامی که وضع تغذیه ی کودک بهبود یابد وزن و قد او شروع به رشد میکند.

هـ) محیط فیزیکی:برخورداری از نور آفتاب، تغذیه ی خوب، روشنایی و تهویه نیز بر رشد و تکامل اثر میگذارد.
و) عوامل روانشناختی: عشق، تمایل به مراقبت و روابط مناسب بین والدین و کودک بر تکامل اجتماعی، عاطفی و هوشی کودکان موثر است.

ابعاد رشد و تکامل کودک

رشد کودکان قبل و بعد از تولد در ابعاد مختلف جسمانی و روانی شامل:
1ــ رشد جسمانی

2ــ رشد حرکتی 

3ــ رشد ذهنی

4ــ رشد تکلم (سخن گفتن)
5ــ رشد عاطفی
6ــ رشد اجتماعی

روندرشدوسلامت شش ماهه ی اول 

یک ماهگی:

-کودک کوچولوی شما می‌تواند تفاوت بوی شیر مادر و شیر خشک را تشخیص بدهد.

– کودک وقتی بر روی شکم قرار می‌گیرد، سر را به این طرف و آن طرف می‌چرخاند.

– اگر نوزاد تحریک شود، دست‌ها و پاهایش را به سمت داخل جمع می‌کند. به این کار، رفلکس مورو گفته می‌شود.
– به دست و انگشتان خود خیره می‌شود.

– نوزاد شما شروع به ترجیح چیزهای شیرین می‌کند و مزه‌ها را تشخیص می‌دهد.
– صدا را با چشمان خود دنبال می‌کند.

دو ماهگی:

– دست‌ها را باز و بسته می‌کند.

– اگر یک عروسک پارچه‌ای را در دست او بگذارید، می‌تواند موقتاً آن را نگه دارد.

– اولین نشانه‌های لبخند را بروز می‌دهد.

– کودک شروع به بازی با انگشتان دست می‌کند.
– با لبخند پاسخ می‌دهد.

–  نوزاد قادر به کنترل سر و گردن خود  برای مدت طولانی‌تری بر روی سینه یا به سمت بالا میشود.

– مهارت‌های ارتباطی تا حد کمی خر خر و غرغره کردن، پیش می‌رود.

– می‌تواند تلاش کند و انگشت‌های خود را ببندد.

– شنوایی او به شدت بهبود می‌یابد و کودک بهتر می‌شنود.

 سه ماهگی:

– اشیا را به راحتی در دست می‌گیرد.
– سر و صداهایی درمی‌آورد.
– کودک از شما تقلید می‌کند. اگر شما زبان را بیرون آورید او هم زبان خود را بیرون می‌آورد.

-کوچولوی شما می‌تواند در حالی که بر پشت یا شکم دراز کشیده است، با پاهایش ضربه بزند.

– لبخند زدن و شناختن را آغاز می‌کند.

– می‌تواند بر روی کمر غلت بخورد.

چهار ماهگی:
-کودک بر روی بازوها فشار می‌آورد در حالی که بر شکم است.
– به اشیا چنگ می‌زند و آن‌ها را می‌گیرد.
– با صدای بلند می‌خندد.
– از بازی کردن لذت می‌برد. ممکن است اگر بازی متوقف شود گریه کند.

– وزن کودک شما احتمالاً دو برابر وزن تولد اوست بنابراین اشتهای او افزایش می‌یابد.

پنج ماهگی:
– شروع به غلطیدن در جهات مختلف می‌کند.
– می‌تواند یاد بگیرد که اشیا را از یک سو به سمت دیگر ببرد.
– کودک حباب‌هایی با آب دهانش ایجاد می‌کند.
– دنبال پدر و مادرش می‌گردد و اگر آنها را نبیند گریه می‌کند.

– کودک شما تلاش خود را برای استفاده از اولین کلماتش خواهد کرد.

– می‌تواند برای مدت زمان طولانی و بدون پشتیبان، راست بنشیند.

– چهار دست و پا رفتن را شروع می‌کند.

شش ماهگی:
– کودک از هر دو طرف می‌غلتد.
– با دست‌ها اشیا کوچک را می‌گیرد.
– سخنان نامفهوم می‌گوید.
– چهره‌های آشنا، دوستان و خانواده خود را تشخیص می‌دهد.

– طعم غذاها و بافت‌های مختلف را متوجه می‌شود.

– از میزها به عنوان تکیه‌گاه برای بلند شدن استفاده می‌کند.

روندرشدوسلامت شش ماهه ی دوم 

هفت ماهگی:
– حرکت در اطراف

– شروع به خزیدن، چهار دست و پا رفتن بر روی زمین
– یاد می‌گیرد که از انگشتان دست استفاده کند.
– به احساسات پاسخ می‌دهد.

مهارت‌های ارتباطی بهبود می‌یابند و کودک شما صداهایی را تقلید می‌کند.

هشت ماهگی:
– بدون حمایت می‌تواند بر روی زمین بنشیند.
– کودک می‌تواند با دست‌ها کف بزند.
– به کلمات آشنا عکس العمل نشان می‌دهد.

– شروع به تشخیص نام خود می‌کند.  
– برخی بازی‌ها را می‌تواند انجام دهد مانند دالی کردن.

نه ماهگی:
– ممکن است سعی کند بر روی پاهای خود بایستد.
– کودک درک کامل نسبت به همه چیز  دارد.
– ممکن است در کنار یک غریبه اضطراب داشته باشد.

– از غذاهای جامد لذت می‌برد.

 ده ماهگی:
– از وسایل و انواع اسباب بازی‌ها استفاده می‌کند.
– کودک برای برقراری ارتباط بلند صحبت می‌کند.
– می‌آموزد که علت و معلول را درک کند (گریه می‌کنم، مامان می‌آید)

– می‌تواند افراد نزدیک به خود را تشخیص داده و چیزها را به خاطر بیاورد.

یازده ماهگی:
– شروع به نگاه کردن در آینه و تشخیص خود می‌کند.
– صفحه‌ای از یک کتاب را که خواندید، ورق می‌زند.
– کودک می‌تواند مادر یا پدر خود را صدا بزند.
– استفاده از بازی‌های غذاخوری (رها كردن قاشق، كشیدن غذا) برای اینکه واكنش مادر را ببیند.

دوازده ماهگی:
– کودک شما مراحل رشدی زیادی را یکباره طی می‌کند و می‌تواند بنشیند، چهار دست و پا برود و کنجکاوی کند.

– بدون هیچ مشکلی می‌تواند گام‌های اول را بر زمین بگذارد.
– به لباس پوشیدن خود کمک می‌کند (دست‌ها را به سمت آستین هل می‌دهد)
– به طور متوسط دو یا سه کلمه می‌گوید (اغلب مامان و بابا)
– انجام بازی‌های تقلیدی؛ مانند تظاهر به استفاده از تلفن مانند والدین خود میکند.

میانگین وزن کودک با توجه به ماه:

در ماه اول بیشتر کودکان ۴۵۰ گرم به وزن تولدشان اضافه میشود.

به طور متوسط نوزادان در ۶ ماه اول زندگی هر ماه ۴۵۰ گرم به وزنشان اضافه میشود. سپس بین ۶ ماه تا یکسال وزن گیری مقداری کاهش پیدا میکند.

وزن بیشتر کودکان پس از ۵-۶ ماه دوبرابرو بعد از ۱ سالگی ۳ برابراز وزن تولدشان میشود.

متوسط وزن در ۶ ماهگی برای دخترها ۷٫۳ کیلوگرم وبرای پسرها ۷٫۹ کیلوگرم است. در یک سالگی متوسط وزن دخترها حدود ۸٫۹ کیلوگرم و پسرها ۹٫۶ کیلوگرم است.

متوسط قد کودک به ماه:

به طور کلی طی ۶ ماه اول یک کودک حدود ۱ اینچ (۲٫۵۴ سانتی متر) در ماه رشد میکند و بین ۶ تا ۱ سال روند رشد به ۳ سانتی متر در ماه میرسد.

متوسط قد کودکان پسر در ۶ ماهگی ۶۷٫۶ سانتی مترو دختران ۶۵٫۷ سانتی متر میباشد.

در یک سالگی قد پسرها ۷۵٫۷ سانتی متر و دخترها ۷۴ سانتی متر است.

جمع بندی: 

بطور کلی کودکان رشدهای مختلفی دارند و نمیتوانیم رشد کودکان را باهم مقایسه کنیم. 

ممکن است شما از وزن گیری کودک خود یا قد کشیدن او نگران باشید اما برای غلبه بر این نگرانی میتوانید برنامه ی منظم کودک خود را تحت مراقبتهای بهداشتی قرار دهید.

پزشک بهترین منبع اطلاعاتی برای کنترل وزن و قد کودک شما و همچنین سلامت کلی او میباشد.

پس اینکار به شما اطمینان میدهد که فرزندتان روند رشد و سلامت را به درستی طی میکند و اگر هر نگرانی وجودداشته باشد پزشک میتواند شما را آگاه کند و راه حل مناسب را به شما ارایه دهد.