بیماری و مشکلات شایع در نوزادان

بیماری و مشکلات شایع در نوزادان کدامند؟

شایعترین بیماریهای نوزادان عمدتاً بیماریهای عفونی است که بر اساس فصول مختلف انواع مختلف بیماریهای ویروسی را شامل می شود.

سایر بیماریهای شایع عفونی شامل اوتیت (عفونت گوش) ، سینوزیت، پنومونی (عفونت ریه) می باشد.

بعضی عفونتها در تمام سال شایع اند، از جمله اگزما و آلرژی، حساسیت غذایی، عفونت ادراری، بیماریهای انگلی و پوستی ، کم خونی، فقر آهن، فقر ویتامین D ، نرمی استخوان و….

عفونتهای شایع فصول گرم سال شامل اسهال و استفراغ، اسهال خونی، مسمومیت غذایی، مسمومیت با سموم کشاورزی، بیماریهای انگلی منتقله از آب آلوده و… هستند.

 هر کس که برای بار اول مادر شدن را تجربه میکند لازم است بداند که باید مراقب چه چیزهایی باشد و اینکه چه زمانی مشکل نوزاد خطرناک است.

آسیب های هنگام تولد

گاهی اوقات، حین زایمان، ممکن است یک نوزاد از لحاظ جسمی آسیب ببیند که به آن آسیبِ هنگام تولد یا ضربه ی هنگام تولد میگویند.

آسیب هنگام تولد می تواند حاصل استفاده از پنس هنگام خروج نوزاد از کانال زایمان باشد.

نوزادانی که به طور معمول زایمان می شوند ممکن است به دلیل خلأ در پوست سرشان تورم داشته باشند. همچنین ممکن است به دلیل استفاده از پنس آسیب ببینند.

فلج ارب

فلج ارب، فلج بازوست که با آسیب شبکه عصبی در ناحیه شانه نوزاد ایجاد می‌شود.

این فلج یکی از شایع‌ترین آسیب‌های عصب نوزاد است که حین تولد با کشیده شدن گردن نوزاد در زایمان سخت رخ میدهد.

این مشکل بر اساس شدت آسیب نوزاد ممکن است به طور خود به خود درمان شود و یا ممکن است به درمان فیزیوتراپی و در موارد بسیار شدید به عمل جراحی ختم شود.

از اصلیترین دلایل این مشکل می‌توان به بزرگ بودن سر نوزاد و گیر کردن شانه در کانال زایمان اشاره کرد.

درشت بودن نوزاد موجب می‌شود از نیروی بیشتری برای بیرون کشیدن نوزاد استفاده شود که این نیرو می‌تواند به ناحیه گردن، شانه و اعصاب این قسمت‌ها آسیب بزند. 

اللبته مسائلی چون دیابت و چاقی مادر هم در بروز فلج ارب موثر است.

یرقان یا زردی نوزاد 

سطح بالای یک رنگ‌دانه در خون به نام بیلی‌روبین ‌باعث زردی پوست نوزاد می‌شود.

خون انسان حاوی بیلی‌روبین است که یکی از محصولات جانبی شکستن گلبول‌های قرمز پیر است.

دلیل شکل گیری این مشکل، این است که کبد نوزاد بالغ نیست و نمیتواند بیلی روبین اضافی را دفع کند.

این نوع زردی‌، معمولاً در روز دوم یا سوم تولد نوزاد روی پوست ظاهر شده و طی دو هفته به طور خودکار از بین می‌رود.

در نوزادان زودرس،‌ زردی در روز پنجم تا هفتم زندگی به بالاترین حد خود می‌رسد و ممکن است رفع شدن آن تا دو ماه طول بکشد.

رنگ زرد معمولاً ابتدا در صورت نوزاد ظاهر شده و سپس به سمت پایین حرکت می‌کند تا به گردن و قفسۀسینه و پایین‌تر برسد. در موارد نادر زردی می‌تواند تا انگشتان پای نوزاد پیش برود.

این مشکل به طور معمول با گذشت زمان برطرف می شود.

ولی اگر بیش از 3 هفته ادامه پیدا کرد، ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشد و والدین باید با پزشک کودک مشورت کنند.

همچنین زردی در صورت بالابودن نیاز به فتوتراپی و یا تعویض خون دارد.

برای تشخیص زردی نوزاد خود، نوزاد را زیر بگذارید و اورا برهنه کنید.

سپس با انگشت شست روی پوست نوزاد کمی فشار آورید تا سرخی پوست بیرنگ گردد و بیدرنگ پس از برداشتن انگشت به رنگ پوست نوزاد زیر انگشت توجه کنید که آیا زرد است یا خیر.

 نفخ معده 

نوزادان تازه متولد شده شکم های نرم و باد کرده دارند. لازم است مادران به شکم نوزادشان توجه کنند.

وقتی شکم نوزاد هنگام لمس کردن سفت و باد کرده به نظر می آید احتمالا دلیلش گاز معده یا یبوست می باشد.

زمانی که نوزاد شروع به تغذیه کند در واقع مشکل بر طرف شده است.

اگر نوزاد بیشتر کبود شود و معده ورم زباد دارد به ممکن است گویای مشکلات جدی ای در ارگان های داخلی بدن باشد.

همین بیماری های رایج نوزادان ممکن است باعث ایجاد مشکلات طولانی مدت و خطرناک تری باشد اگر به موقع به آن رسیدگی نشود.

 دردهای تنفسی 

این بیماری زمانی پیش می آید که به دلیل انسداد مسیر بینی اکسیژن ناکافی به نوزاد برسد.

تنفس سریع در روزهای اول زندگی به خاطر ناکامل بودن ریه ها یا جذب کاهش یافته مایع جنینی ریه دیده می شود.

نوزادان زودرس اغلب مشکلات تنفسی دارند، زیرا ریه‌های آنها کاملاً رشد یافته نیست.

چندین ساعت طول می کشد تا یک نوزاد تازه متولد شده یاد بگیرد چگونه به طور طبیعی نفس بکشد.

زمانی که تنفس نرمال ثابت است نباید هیچ کبودی در نوزادان دیده شود.

اگر نوزاد با صدا نفس می کشد، خر خر می کند، یا سوراخ بینی اش قرمز شده یا کبود رنگی پوستش ادامه دارد باید توسط پزشک برسی شود.

علائم مشکلات تنفسی نوزادان:
– متمایل به آبی بودن رنگ پوست و غشاهای مخاطی (سیانوز)
– وقفه تنفسی کوتاه (آپنه نوزادی)
– کاهش خروج ادرار
– خرخر و ناله کردن نوزاد
– پهن شدن بینی نوزاد که نشان دهنده تلاش نوزاد برای نفس کشیدن است
– تنفس سریع
– تنفس کم‌عمق
– تنگی نفس و خس خس سینه نوزاد هنگام تنفس
– حرکت‌های غیرعادی تنفسی مانند به عقب کشیده شدن عضله‌های قفسیه سینه نوزاد حین تنفس 

 کم خونی 

یکی دیگر از مشکلات و بیماری های رایج در نوزادان کم خونی به دلیل کمبود هموگلوبین است که سطح اکسیژن در خون پایین میاید و سبب رقت خون میشود.

کم خونی در نوزادان و به ویژه در نوزادانی که گروه خونی آنها با مادرشان متفاوت است، بیشتر رخ می دهد. 

نوزاد هایی که از مادرانی که کم خونی دارند دنیا می آید کم خونی خواهند داشت.

رنگ پریدگی پوست،کم وزنی و پایین بودن انرژی، خسته شدن از مکیدن شیر و ضربان قلب و تنفس سریع از علایم کم خونی در نوزادان است.

اگر کم خونی نوزاد درمان نشود می تواند بسیار جدی و مرگبار باشد .

پ

 عفونت گوش 

عفونت گوش از بیماری و مشکلات  شایع در نوزادان است.

عفونت گوش نوزاد توسط یک باکتری و یا ویروس ایجاد می شود. و این زمانی اتفاق میافتد که در پشت پرده گوش مایعی ساخته میشود و سپس تبدیل به عفونت می شود.

 عفونت های ویروسی بسیار رایج هستند و برطرف شدن این عفونت چندین روز طول می کشد.

علائم عفونت گوش شامل موارد زیر است:

– گرفتن یا کشیدن گوش: اگر نوزاد گوش‌های خود را می‌کشد یا می‌گیرد، می‌تواند علامت درد کشیدن او باشد.

– اسهال یا استفراغ: عاملی که باعث عفونت گوش می‌شود، می‌تواند دستگاه گوارش را نیز تحت تأثیر قرار دهد و باعث اسهال یا استفراغ نوزاد شود.

– کاهش اشتها: عفونت گوش می‌تواند باعث ناراحتی معده و روده شود. همچنین عفونت گوش می‌تواند بلعیدن و جویدن را برای کودک دردناک کند یا او را به‌طورکلی بی‌اشتها کند.

توجه کنید عفونت های باکتریایی نیز می تواند منجر به از دست دادن شنوایی شود و نیاز به آنتی بیوتیک دارد.

با اولین نشانه عفونت گوش نوزاد به پزشک متخصص مراجعه کنید.

 بیماری دست، پا و دهان نوزاد

بیماری «دست، پا و دهان»، یک عفونت خفیف و رایج میان نوزادان است که با زخم‌هایی داخل دهان و جوش و تاول‌هایی روی دست‌ها و پاها شناخته می‌شود.

علت بیماری دست، پا و دهان نوزاد معمولا ویروس کوکساکی می‌باشد.

شیوع بیماری دست، پا و دهان در فصول بهار، تابستان و پاییز اتفاق می‌افتد.

نوزادان معمولاْ بدون درمان در عرض یک هفته تا ۱۰ روز بهبود می‌یابند. اما در موارد بسیار نادر، این بیماری می‌تواند به مننژیت ویروسی یا آنسفالیت و التهاب مغز منجر شود.

در مورد مسری بودن بیماری دست، پا و دهان در کودکان باید گفت که این بیماری واگیردار است .

ویروس این بیماری باعث تب همراه با تاول در داخل دهان، کف باسن و پاها می شود.

این بیماری بسیار نادر و مرموز در کودکان زیر ۵ سال می باشد.

علائم شامل: تب بالا، ورم و قرمزی دست ها و پاها، چشمان خونی و لب های قرمز و شکاف دار می باشد.

اگر نوزاد درمان نشود، این بیماری به قلب آسیب می رساند و کشنده میباشد.

اگر فرزندتان موردی نسبتاً خفیف از بیماری دست، پا و دهان داشته باشد،روی درجه حرارت بدنش نظارت داشته باشید و مایعات و غذای کافی به او بدهید.

همچنین در طول مدتی که دهان کودک درد دارد، غذاهای شور، تند یا اسیدی به او ندهید. خوردن غذاهای ساده برای او از همه راحت‌تر است.

نوشیدنی‌های سرد، بستنی و بستنی یخی نیز می‌تواند ناراحتی او را کاهش دهد.

 سندروم داون  

سندروم داون یک بیماری و مشکل نوزاد به صورت مادرزادی است. و تقریبا یک نوزاد از هر ۷۰۰ نوزاد متولد شده در سرتاسر جهان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد .

این مشکل یک اختلال کروموزومی است و احتمال به دنیا آوردن نوزاد با سندرم داون در زنانی که بیشتر از ۳۵ سال دارند،‌ بالاتر است.

ین سندروم به‌طور مکرر اتفاق و بر روی رشد فیزیکی طبیعی نوزاد تاثیر گذاشته و باعث مشکلات یادگیری میشود.

دو تست تشخیصی اصلی پیش از تولد وجود دارند:

1- آمنیوسنتز (بعد از هفته ی 15 بارداری انجام میشود).

2- نمونه‌برداری از پرزهای جفتی(بین هفته های 11 تا 14 بارداری انجام میشود).

نوزادان با سندرم داون ممکن است ویژگی‌های فیزیکی و ظاهری خاصی داشته باشند که برخی از آنها شامل موارد زیر است:

– چشمان بادامی‌شکل با نقطه‌های سفید کوچک و هلالی‌شکل در عنبیه‌ها .

– یک چین؛ به جای دو چین، در کف یکی یا هر دو دست .

– کوچک بودن سر یا دیگر اجزای بدن مثل دست‌ها،‌ انگشتان،‌ دهان و گوش‌ها. 

– آمار بالای نقص‌های مادرزادی قلب .

شکاف کام 

لب شکری  و شکاف کام یکی از رایج‌ترین نقص‌های مادرزادی است. که سبب ایجاد شکافی در لب بالایی و یا سقف دهان و یا هر دوی آن‌ها می‌شود.

این عارضه حتی می تواند بر زبان کوچک که در انتهای حفره دهان قرار گرفته نیز اثر گذارد.

در برخی موارد مشاهده شده است که نوزاد مبتلا به این عارضه دارای زبان دوشاخه می باشند.

البته قابل ذکر است که علائم این بیماری در برخی از نوزادان کاملا مخفی است و فقط با انجام آندوسکوپی قابل تشخیص می باشد.

اگر در طی دوران تکامل جنین، ساختارهای صورت، به طور صحیح و کامل رشد نکنند، این اتفاق برای نوزاد رخ می‌دهد.

شکاف کام در بیش‌تر موارد تنها یک مشکل مادرزادی است ، ولی برخی نمونه‌ها با بیماری‌های ژنتیکی و سندروم‌ها مرتبط هستند. 

نشانه‌های لب شکری وشکاف کام شامل:

تغذیه‌ی دشوار 

بلع دشوار – امکان خروج مایعات و غذا از طریق بینی وجود دارد 

صدای تو دماغی 

عفونت‌های گوش مزمن و بیماری های مربوط به ناحیه گوش

دیده شدن سقف دهان

دوشاخه شدن زبان کوچک و مشاهده فرورفتگی در قسمت میانی نرمکام